СЛАВЯНСКИЕ СТИХИ
Польский - Верхнелужицкий
Mickiewicz A. B.
"Pomnik Piotra Wielkiego"
Z wieczora na dżdżu stali dwaj młodzieńce
Pod jednym płaszczem, wziąwszy się za ręce:
Jeden - ów pielgrzym, przybylec z zachodu,
Nieznana carskiej ofiara przemocy;
Drugi był wieszczem ruskiego narodu,
Sławny pieśniami na całej północy.
Znali się z sobą niedługo, lecz wiele -
I od dni kilku już są przyjaciele.
Ich dusze wyższe nad ziemne przeszkody,
Jako dwie Alpów spokrewnione skały:
Choć je na wieki rozerwał nurt wody,
Ledwo szum słyszą swej nieprzyjaciółki,
Chyląc ku sobie podniebne wierzchołki.
Pielgrzym coś dumał nad Piotra kolosem,
A wieszcz rosyjski tak rzekł cichym głosem:
"Pierwszemu z carów, co te zrobił cuda,
Druga carowa pamiętnik stawiała *.
Już car odlany w kształcie wielkoluda
Siadł na brązowym grzbiecie bucefała
I miejsca czekał, gdzie by wjechał konno.
Lecz Piotr na własnej ziemi stać nie może,
W ojczyźnie jemu nie dosyć przestronne,
Po grunt dla niego posłano za morze.
Posłano wyrwać z finlandzkich nadbrzeży
Wzgórek granitu; ten na Pani słowo
Płynie po morzu i po lądzie bieży,
I w mieście pada na wznak przed carową *.
Już wzgórek gotów; leci car miedziany,
Car knutowładny w todze Rzymianina,
Wskakuje rumak na granitu ściany,
Staje na brzegu i w górę się wspina.
Nie w tej postawie świeci w starym Rzymie
Kochanek ludów, ów Marek Aureli,
Który tym naprzód rozsławił swe imię,
Że wygnał szpiegów i donosicieli;
A kiedy zdzierców domowych poskromił,
Gdy nad brzegami Renu i Paktolu
Hordy najeźdźców barbarzyńskich zgromił,
Do spokojnego wraca Kapitolu.
Piękne, szlachetne, łagodne ma czoło,
Na czole błyszczy myśl o szczęściu państwa;
Rękę poważnie wzniósł, jak gdyby wkoło
Miał błogosławić tłum swego poddaństwa,
A drugą rękę opuścił na wodze,
Rumaka swego zapędy ukraca.
Zgadniesz, że mnogi lud tam stał na drodze
I krzyczał: "Cesarz, ojciec nasz powraca!"
Cesarz chciał z wolna jechać między tłokiem,
Wszystkich ojcowskiém udarować okiem.
Koń wzdyma grzywę, żarem z oczu świeci,
Lecz zna, że wiezie najmilszego z gości,
Że wiezie ojca milijonom dzieci,
I sam hamuje ogień swej żywości;
Dzieci przyjść blisko, ojca widzieć mogą,
Kori równym krokiem, równą stąpa drogą.
Zgadniesz, że dojdzie do nieśmiertelności *!
Car Piotr wypuścił rumakowi wodze,
Widać, że leciał tratując po drodze,
Od razu wskoczył aż na sam brzeg skały.
Już koń szalony wzniósł w górę kopyta,
Car go nie trzyma, koń wędzidłem zgrzyta,
Zgadniesz, że spadnie i pryśnie w kawały.
Od wieku stoi, skacze, lecz nie spada,
Jako lecąca z granitów kaskada,
Gdy ścięta mrozem nad przepaścią zwiśnie -
Lecz skoro słońce swobody zabłyśnie
I wiatr zachodni ogrzeje te państwa,
I cóż się stanie z kaskadą tyraństwa?"
1833 r.
---
"Pomnik Pětra Wulkeho"
(Pśełožk wót Alfreda Měškanka)
Nawječor w dešću steještaj młodźencaj
pod jednym płašćom, dźeržo so za ruce;
jedyn, tón putnik, přichadnik z zapada,
njeznaty wopor carskeje přemocy;
druhi bě wěšćer ruskeho naroda,
sławjeny pěsnjer na cyłej połnocy.
Krótko wšak, ale derje so znaještaj,
a někotre dny hižo přećelej staj.
Duši jej’wyšej hač zadźěwki zemske
stej, jako Alpow dwě přiwuznej skale,
z wody mocu wšak dźělenej na wěki:
Šum lědma słyšeć je jej’ njepřećelki,
chilejo wjerškaj podnjebnaj so k sebi.
Putnik sonješe nad Pětra kolosom
a wěšćer ruski z ćichym rjekny hłosom:
„Prěnjemu carjej, kiž stwori te dźiwy,
carina druha pomnik je stajiła.
Hižo so laty car w podobje hobra,
na chribjet sydny bronzoweho konja,
hdźe zajěchać by móhł, pytaše městno.
Pětr pak na swojej zemi stać njemóže,
we wótčinje je jemu tak ćěsno wšo.
Po jeho zakład pósłachu přez morjo.
Sćelechu wuryć z finskeho pobrjoha
horu zornowca. Tón na knjeni słowo
po kraju jědźe a přez morjo płuwa,
a w měsće zaso před carinu spada.
Hotowa hórka, jědźe car mjedźany,
knježacy z knutu car w toze Romjana,
poskoči čornak na zornowca sćěny,
na kromje steji a horje so spina.
Nic w postawje tej swěći w starym Romje
wony Marc Aurel, lubušk tamnych ludow,
kiž sej doprědka sčini mjeno sławne,
zo donošerjow wuhna a spionow:
Hdyž domjacych bě wudrěwarjow skludźił
a nad brjohami Ryna a Paktola
črjódy barbarskich nadpadnikow pobił,
so do měrneho wróći Kapitola.
Nadobne, rjane, dobrotne ma čoło,
na čole błyšći mysl wo zbožu kraja,
chutnje pozběhny ruku, kaž wokoło
by žohnować chcył lud swojoh’ poddanstwa,
wotežku pak wón dźerži z druhej ruku,
nawalnosć konja swojeho wón skludźa.
Wěriš, zo bě tam na dróze dosć ludu,
kiž woła: „Kejžor, luby nan so wróća!”
Marc chcyše w tołku pomału drje jěchać,
wšěm kedźbnosć swoju nanowu darować.
Kóń staja hriwu, woheń z wočow sapa,
wě snadź, zo njese najlubšeho hosća,
zo njese nana milionam dźěći,
sam ale woheń žiwosće sej zborzdźi.
Zbliska tuž dźěći nana widźeć móža,
kóń z wěstym krokom runu smuhu stupa.
Wěriš, zo stupi z tym do njesmjertnosće!
Čornakej car Pětr wotežku je pušćił,
derje je widźeć, po dróze je smalił,
tak hnydom hač na skały kromu skoči.
Kopyće prědnjej kóń rozwólnje zběha,
car njedźerži joh’, kóń tuž wuzdu křipa,
mysliš, zo spadnje, rozleći na kruchi.
Wot wěkow steji, skaka a njepada,
kaž zornowcowa lětaca kaskada.
Hdyž z mrózom sćata nad bjezdnom zawisnje: –
Swobody słónco pak bórze zabłysknje
a z wječora wětr kraje te woćopla.
Što drje pak budźe z kaskadu tyranstwa?
#slavpoems #славстихи
